Είναι πιθανό είτε εσείς είτε κάποιος που γνωρίζετε να έχει υποστεί διαταραχή άγχους. Το άγχος είναι το πιο κοινό πρόβλημα ψυχικής υγείας στον κόσμο και οι ερευνητές εκτιμούν ότι επηρεάζει περισσότερο από το επτά τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού ανά πάσα στιγμή. Παρά το πόσο συνηθισμένο είναι, το άγχος μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί επειδή συχνά φαίνεται πολύ διαφορετικό από το ένα άτομο στο άλλο. Υπάρχουν διάφοροι τύποι διαταραχών άγχους και τα συμπτώματα ενός ατόμου μπορεί να μην μοιάζουν με αυτά ενός άλλου. Αν νομίζετε ότι κάποιος που γνωρίζετε μπορεί να πάσχει από αγχώδη διαταραχή, μπορείτε να βελτιώσετε την ικανότητά σας να εντοπίσετε την πάθηση. Μάθετε πώς γίνεται διάκριση μεταξύ διαφορετικών τύπων αγχωδών διαταραχών, εκπαιδεύοντας τον εαυτό σας στους παράγοντες κινδύνου για το άγχος και αναζητώντας συγκεκριμένα συμπτώματα.
Βήματα
Μέρος 1 από 3: Γνωρίζοντας τους τύπους αγχωδών διαταραχών
Βήμα 1. Μάθετε για τη γενικευμένη διαταραχή άγχους
Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, ή GAD, περιλαμβάνει αίσθημα νευρικότητας ή έντασης όλη την ώρα, ακόμη και όταν δεν υπάρχουν εμφανείς στρεσογόνοι παράγοντες. Τα άτομα με GAD μπορεί να αισθάνονται ότι κάτι κακό πρόκειται να συμβεί ή μπορεί να φανταστούν όλους τους τρόπους με τους οποίους κάτι μπορεί να πάει στραβά.
- Τα άτομα με GAD συχνά δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την αλλαγή. Μπορεί να αγχώνονται ή να αναστατώνονται όταν αλλάζουν τα σχέδια ή συμβαίνει κάτι απροσδόκητο.
- Το GAD μπορεί να προκαλέσει σωματικά συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, στομαχικούς πόνους και μυϊκή ένταση.
Βήμα 2. Εξοικειωθείτε με το κοινωνικό άγχος
Το κοινωνικό άγχος είναι μια αγχώδης διαταραχή που περιλαμβάνει έντονο φόβο ή αυτοσυνείδηση σε κοινωνικές καταστάσεις. Τα άτομα με κοινωνικό άγχος φοβούνται να μην ντροπιάσουν τον εαυτό τους ή να γελοιοποιηθούν από άλλους, και μερικά από αυτά προσπαθούν να αποφύγουν εντελώς τις κοινωνικές καταστάσεις.
- Τα κοινά σωματικά συμπτώματα του κοινωνικού άγχους περιλαμβάνουν κοκκινίλα, τρέμουλο, εφίδρωση και γρήγορο καρδιακό παλμό.
- Ένα άτομο που αποφεύγει να συμμετέχει σε ομαδικές συνομιλίες ή δραστηριότητες, αρνείται να πάει σε άγνωστα μέρη μόνο του ή που χρησιμοποιεί αλκοόλ ή ναρκωτικά για να χαλαρώσει πριν από κοινωνικές καταστάσεις μπορεί να υποφέρει από κοινωνικό άγχος.
- Τα άτομα με κοινωνικό άγχος μπορεί να υποφέρουν σιωπηλά από σοβαρά προσωπικά προβλήματα ή προβλήματα υγείας, έτσι ώστε να μην χρειαστεί να αλληλεπιδράσουν με άλλα άτομα. Μπορεί επίσης να δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις μόνοι τους παρά να ζητήσουν βοήθεια.
Βήμα 3. Διαβάστε για την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD)
Η ΙCDΔ είναι μια διαταραχή άγχους που περιλαμβάνει παρεμβατικές σκέψεις που ονομάζονται εμμονές και επαναλαμβανόμενες ενέργειες που ονομάζονται καταναγκασμοί. Κάποιος με ΙCDΔ προσπαθεί να απαλλαγεί από τις εμμονικές σκέψεις του με ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές.
- Για παράδειγμα, κάποιος με ΙCDΔ μπορεί να ανησυχεί για τα μικρόβια και τη βρωμιά. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να πλένουν τα χέρια τους ή να καθαρίσουν την κουζίνα τους.
- Τα άτομα με ΙCDΔ μπορεί να προσπαθήσουν να διαχειριστούν το άγχος τους ελέγχοντας το περιβάλλον τους.
- Μπορούν επίσης να ασχοληθούν ή να έχουν εμμονή σε ένα δυσάρεστο ή ανησυχητικό γεγονός για ένα ασυνήθιστα μεγάλο χρονικό διάστημα.
Βήμα 4. Μάθετε για τις φοβίες
Οι φοβίες είναι έντονοι, παράλογοι φόβοι για συγκεκριμένες καταστάσεις, αντικείμενα ή ζώα. Τα άτομα που υποφέρουν από φοβίες συνήθως γνωρίζουν ότι ο φόβος τους είναι παράλογος, αλλά μπορεί να μην μπορούν να ξεπεράσουν το άγχος τους χωρίς θεραπεία. Κάποιος που έχει φοβία μπορεί να αποφύγει κοινές καταστάσεις όπως οδήγηση ή ανελκυστήρα.
Οι κοινές φοβίες περιλαμβάνουν τον φόβο της πτήσης, τον φόβο των κλειστών ή ορθάνοιχτων χώρων, τον φόβο για τα ύψη και τον φόβο συγκεκριμένων ζώων όπως τα φίδια
Βήμα 5. Ερευνήστε τα συμπτώματα της διαταραχής πανικού
Τα άτομα με διαταραχή πανικού εμφανίζουν επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού, συνήθως χωρίς εμφανή έναυσμα. Οι κρίσεις πανικού μπορεί να είναι τρομακτικές και να προκαλέσουν σύγχυση τόσο στο άτομο που βιώνει την επίθεση όσο και σε όποιον το κοιτάζει. Μπορεί να είναι πολύ εξουθενωτικά και μπορεί να μιμούνται τα συμπτώματα πιο σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως καρδιακή προσβολή. Τα κοινά συμπτώματα μιας κρίσης πανικού περιλαμβάνουν:
- Έντονος φόβος θανάτου ή αίσθηση επικείμενου χαμού
- Κλονισμός
- Ζάλη ή ζάλη
- Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στο πρόσωπο και στα άκρα
- Πόνος στο στήθος ή σφίξιμο
- Ναυτία ή πόνος στο στομάχι
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Γρήγοροι καρδιακοί παλμοί
- Ένα αίσθημα μη πραγματικότητας
Βήμα 6. Μάθετε για τη διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD)
Το PTSD είναι μια αγχώδης διαταραχή που εμφανίζεται σε μερικούς ανθρώπους που παρακολουθούν τρομακτικά ή απειλητικά για τη ζωή γεγονότα. Βίαια ατυχήματα, τρομοκρατικές επιθέσεις και στρατιωτικές μάχες είναι μερικές εμπειρίες που μπορούν να προκαλέσουν PTSD. Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή βιώνουν αναδρομές, σοβαρή αϋπνία, εφιάλτες ή παρεμβατικές αναμνήσεις. Συχνά φοβούνται ή ξαφνιάζονται εύκολα (υπέρμετρα). Μπορεί να αποφεύγουν καταστάσεις που τους θυμίζουν το τραυματικό γεγονός ή να έχουν κρίσεις πανικού που σχετίζονται με τις αναδρομές τους.
- Τα άτομα με PTSD συχνά αναπτύσσουν φόβους για μια ποικιλία καταστάσεων και ερεθισμάτων, ακόμη και αν δεν έχουν καμία σχέση με το αρχικό τραυματικό γεγονός.
- Ένας πάσχων από PTSD μπορεί να αποφύγει να βγει έξω από το σπίτι προκειμένου να ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητές του να βιώσουν ένα συμβάν ενεργοποίησης.
Μέρος 2 από 3: Κατανόηση των παραγόντων κινδύνου
Βήμα 1. Εξετάστε αν το άγχος τρέχει στην οικογένεια του ατόμου
Μαζί με τους περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς παράγοντες, η γενετική παίζει ρόλο στον προσδιορισμό του αν κάποιος θα αναπτύξει αγχώδη διαταραχή. Οι άνθρωποι των οποίων οι γονείς ή τα αδέλφια έχουν αγχώδεις διαταραχές είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίζουν οι ίδιοι προβλήματα με το άγχος.
Ακόμα κι αν κάποιος στην οικογένεια ενός ατόμου έχει μια συγκεκριμένη αγχώδη διαταραχή, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το εν λόγω άτομο θα έχει το ίδιο είδος διαταραχής. Σημαίνει απλώς ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν οποιοδήποτε τύπο διαταραχής άγχους
Βήμα 2. Γνωρίστε ότι οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς σε προβλήματα άγχους από τους άνδρες
Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τους άνδρες να αναπτύξουν κάθε τύπο αγχώδους διαταραχής εκτός από την ΙCDΔ. Ωστόσο, το φύλο δεν είναι το παν - λάβετε υπόψη ότι πολλοί άνδρες αναπτύσσουν επίσης αγχώδεις διαταραχές.
Βήμα 3. Λάβετε υπόψη τις εμπειρίες της ζωής του ατόμου
Τα άτομα που έχουν αρρωστήσει σοβαρά ή έχουν βιώσει τραυματικά γεγονότα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης διαταραχής άγχους. Η σωματική ή συναισθηματική κακοποίηση, οι αγχωτικές καταστάσεις ζωής και η χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ θέτουν όλα ένα άτομο σε κίνδυνο να έχει προβλήματα με το άγχος. Οι εμπειρίες με τον παιδικό εκφοβισμό ή τους υπερκριτικούς γονείς μπορεί επίσης να συμβάλουν στην ανάπτυξη διαταραχών άγχους.
Βήμα 4. Σκεφτείτε την ιδιοσυγκρασία του ατόμου
Τα άτομα με νευρικές διαθέσεις είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν αγχώδη διαταραχή. Τα ντροπαλά παιδιά διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν κοινωνικό άγχος αργότερα στη ζωή τους.
Η συστολή και το κοινωνικό άγχος δεν είναι το ίδιο πράγμα. Ωστόσο, υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των δύο
Βήμα 5. Σκεφτείτε αν το άτομο είναι τελειομανής
Η τελειομανία είναι ένας μεγάλος προγνωστικός παράγοντας του άγχους. Τα άτομα με τελειομανείς τάσεις συχνά σκέφτονται με ασπρόμαυρους όρους. Εάν δεν κάνουν κάτι τέλεια, το θεωρούν αποτυχία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια αγχωτική, αυτοκριτική νοοτροπία.
Βήμα 6. Εξετάστε αν το άτομο έχει άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας
Το άγχος συχνά συνοδεύεται από άλλες διαταραχές ψυχικής υγείας. Συγκεκριμένα, τα άτομα που έχουν άγχος τείνουν επίσης να έχουν κατάθλιψη. Σε περιπτώσεις όπου το άγχος συνυπάρχει με άλλη διαταραχή, κάθε κατάσταση μπορεί να επιδεινώσει την άλλη.
- Για παράδειγμα, κάποιος με άγχος και κατάθλιψη μπορεί να αισθάνεται άγχος για τη χαμηλή διάθεσή του και την αδυναμία του να βγει από το σπίτι. Αυτό το άγχος μπορεί να τους παραλύσει περαιτέρω, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.
- Η κατάχρηση ουσιών εμφανίζεται συχνά μαζί με διαταραχές άγχους. Μερικοί άνθρωποι κάνουν κατάχρηση ναρκωτικών σε μια προσπάθεια αυτοθεραπείας των συμπτωμάτων άγχους τους.
Μέρος 3 από 3: Εντοπισμός των πινακίδων
Βήμα 1. Ρωτήστε τον εαυτό σας εάν το άτομο φαίνεται να ανησυχεί πολύ
Η υπερβολική ανησυχία είναι ο μεγαλύτερος δείκτης μιας αγχώδους διαταραχής. Εάν κάποιος φαίνεται συνεχώς ανήσυχος ή σε άκρη για πράγματα που δεν θα ενοχλούσαν άλλους ανθρώπους, μπορεί να έχει μια κατάσταση όπως η γενικευμένη διαταραχή άγχους.
Για παράδειγμα, εάν η φίλη σας ανησυχεί για την αποτυχία της από το κολέγιο μια εβδομάδα και φοβάται ότι η γάτα της έχει καρκίνο την επόμενη, χωρίς καμία ένδειξη ότι κανένα από αυτά τα πράγματα είναι αλήθεια, μπορεί να έχει γενικευμένη αγχώδη διαταραχή
Βήμα 2. Αναζητήστε σημάδια αυτογνωσίας
Κάποιος με κοινωνικό άγχος μπορεί να φαίνεται πολύ ντροπαλός και αποσυρμένος, ή μπορεί να είναι εμφανώς νευρικός όταν αλληλεπιδρά με άλλους. Μπορεί επίσης να έχουν την τάση να συγκρίνουν τον εαυτό τους με τους άλλους. Παρατηρήστε αν το άτομο παραμένει στις παρυφές των ομάδων, φεύγει από τις κοινωνικές καταστάσεις νωρίς ή κολλάει κοντά σε έναν φίλο του για να αποφύγει την κοινωνικοποίηση μόνο του.
Βήμα 3. Εξετάστε αν το άτομο φαίνεται ευερέθιστο ή ανήσυχο
Οι ανήσυχοι άνθρωποι συχνά αισθάνονται ότι είναι σφιγμένοι και δεν μπορούν να χαλαρώσουν. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σκάνδαλο σε άλλους ή σε ανυπόμονη συμπεριφορά. Αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις σχέσεις του ατόμου με την οικογένεια, τους φίλους ή τους συναδέλφους.
Για παράδειγμα, εάν η μητέρα σας φαίνεται να ενοχλείται συνεχώς μαζί σας για μικρές λεπτομέρειες όπως ο τρόπος που μαγειρεύετε ή οργανώνετε το δωμάτιό σας, σκεφτείτε αν το άγχος μπορεί να είναι η αιτία του εκνευρισμού της
Βήμα 4. Κοιτάξτε τις κοινωνικές συνήθειες του ατόμου
Οι ανήσυχοι άνθρωποι συχνά αποφεύγουν να βγουν έξω, εκτός εάν πρέπει, κάτι που μπορεί να τους κάνει να απομονωθούν κοινωνικά. Βγαίνει το άτομο για να δει φίλους, συμμετέχει σε χόμπι ή εθελοντικά; Εάν κάποιος δεν βγει από το σπίτι παρά μόνο για να εκτελέσει απαραίτητες εργασίες, όπως να πάει στη δουλειά και να αγοράσει είδη παντοπωλείου, μπορεί να αγωνίζεται με το άγχος.
Βήμα 5. Να είστε προσεκτικοί στα φυσικά συμπτώματα
Το άγχος τείνει να παράγει φυσικά σημάδια που μπορείτε να εντοπίσετε αν δώσετε προσοχή. Εάν κάποιος κοκκινίζει εύκολα, τρέμει ή παραπονιέται για πονοκεφάλους, στομαχικούς πόνους, μυϊκή ένταση ή αϋπνία, μπορεί να υποφέρει από άγχος.
Το άγχος μπορεί επίσης να επηρεάσει την όρεξη και/ή το βάρος ενός ατόμου. Η απώλεια της όρεξης, η υπερβολική κατανάλωση φαγητού και η σημαντική αλλαγή βάρους μπορεί να είναι όλα συμπτώματα αγχώδους διαταραχής
Βήμα 6. Προσέξτε θέματα με μνήμη και συγκέντρωση
Τα άτομα με διαταραχές άγχους μπορεί να δυσκολεύονται να εστιάσουν, να απορροφήσουν πληροφορίες ή να θυμηθούν πράγματα. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να δυσκολεύονται να ολοκληρώσουν πολύπλοκα καθήκοντα ή να διατηρήσουν ένα κομμάτι σκέψης.
Βήμα 7. Μιλήστε με το άτομο
Μερικές φορές το άγχος δεν προκαλεί κανένα εξωτερικό σημάδι. Ο καθένας μπορεί να είναι ανήσυχος, ακόμη και άτομα που φαίνονται καλά προσαρμοσμένα και άνετα σε κοινωνικά περιβάλλοντα. Εάν ανησυχείτε ότι κάποιος που γνωρίζετε μπορεί να παλεύει με το άγχος, ο καλύτερος τρόπος για να το μάθετε σίγουρα είναι να μιλήσετε μαζί του.
Ανοίξτε τη συνομιλία λέγοντας κάτι σαν: «Παρατήρησα ότι τελευταία μοιάζετε λίγο. Είναι όλα καλά?" Αποφύγετε να τους κάνετε να αισθάνονται αυτοσυνείδητοι. Πιθανότατα θα εκτιμήσουν ότι τους νοιάζεστε αρκετά για να κάνετε check in μαζί τους
ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΕΜΠΕΙΡΩΝ
liana georgoulis, psyd
licensed psychologist dr. liana georgoulis is a licensed clinical psychologist with over 10 years of experience, and is now the clinical director at coast psychological services in los angeles, california. she received her doctor of psychology from pepperdine university in 2009. her practice provides cognitive behavioral therapy and other evidence-based therapies for adolescents, adults, and couples.
liana georgoulis, psyd
licensed psychologist
acknowledge, but don't encourage the anxiety
when you're talking to someone with anxiety, try to summarize and acknowledge their emotions, without encouraging their fears. for instance, you might say, 'it sounds like you're really worried about losing your job. i can see how that would bother you, but it doesn't sound like that's likely to happen. is there anything i can do to help you think through this?'
